Wanneer je vader bent geworden gaat het merendeel van de tijd en energie naar de zorg voor jullie kindje. Dat is natuurlijk mooi en logisch, maar hierdoor sta je vaak niet stil bij die ándere grote verandering die er na de geboorte van je baby heeft plaatsgevonden: er is namelijk niet alleen een baby geboren, er is ook een gezin geboren. Dat houdt in dat jullie naast partners nu ook ouders zijn. In dit artikel lees je je waarom het waardevol is om hierbij stil te staan en hoe het opnemen van geboorteverlof jou en je partner hierbij kan helpen.
Je bent vader geworden, jullie zijn ouders geworden. En hoe goed je je ook hebt voorbereid, hoeveel podcasts over vaderschapje ook hebt beluisterd en hoeveel gesprekken je ook met je partner hebt gevoerd over hoe jullie het leven als gezin voor je zien; wat het inhoudt om ouders te zijn ervaar je pas echt als het zover is. Dat is geweldig, want je gaat veel mooie momenten met elkaar delen. Maar de kans is groot dat je ook een hele andere kant van je partner te zien krijgt, en zij van jou. Hoe zorg je ervoor dat jullie elkaar ook in jullie nieuwe rol blijven vinden en naast ouders ook partners blijven? Met andere woorden: hoe blijf je de vader én partner die je wil zijn?
Vader worden, ouder worden
Vanaf het moment dat je vader bent geworden staat alles in het teken van dat wezentje dat volledig afhankelijk is van jullie. De kans is groot dat je partner de eerste tijd nog aan het herstellen is van de bevalling, terwijl jij probeert om zo goed en zo kwaad als het kan de boel draaiende te houden. Misschien ben je, na het aflopen van je aanvullend geboorteverlof, ook alweer (gedeeltelijk) begonnen met werken, waar ook een beroep wordt gedaan op je loyaliteit, tijd en aandacht. Natuurlijk is iedere situatie verschillend, maar de kans is groot dat je die eerste periode ook kampt met enige vorm van slaaptekort. Of althans een heel ander ritme hebt dan je tot dan toe gewend was. Wanneer je zo opgaat in de waan van de dag ga je makkelijk voorbij aan die andere grote verandering die heeft plaatsgevonden. Er is namelijk niet alleen een baby geboren, maar óók een gezin waarbij je weer opnieuw aan elkaar moet wennen.
Vader worden is een verschuiving van rollen
De komst van een kind zorgt ervoor dat jullie relatie een hele nieuwe dimensie krijgt. Je bent nu dus niet alleen partners meer, maar ook ouders. Dat is niet de enige verschuiving: iedereen in je omgeving schuift als het ware een plekje op. Je ouders zijn niet alleen meer je ouders, maar zijn nu ook grootouders. In veel gevallen werkt dat verbindend, maar het kan ook dilemma’s met zich meebrengen. Want hoe ga je bijvoorbeeld om met (goedbedoelde) adviezen of een hele andere visie op ouderschap? Zeker in het geval van je (schoon)ouders kan dit een pijnpunt zijn. Het blijven tenslotte jullie ouders en je wil ze het liefst niet kwetsen. Je ouders hebben jullie ook grootgebracht dus ze kennen het klappen van de zweep.
Groeien in je ouderrol
Aan de andere kant vormen jullie nu zélf een gezin en willen jullie zaken op je eigen manier aanpakken, wat natuurlijk ook je goed recht is. Ook kan er een verschuiving plaatsvinden in de vriendenkring. Nu je een gezin hebt, zul je misschien wat vaker nee moeten zeggen of zaken anders organiseren. Je gaat keuzes maken die sommige vrienden misschien niet helemaal begrijpen of vreemd vinden. Bijvoorbeeld wanneer je vaker nee zult moeten zeggen bij spontane voorstellen om af te spreken. Zeker als vrienden zelf (nog) geen gezin hebben, is het soms lastig
Van partners naar ouders: grootste overgang
De grootste verandering vindt echter plaats tussen jou en je partner zelf. In de tijd dat jullie samen waren, hoefden jullie enkel rekening te houden met elkaar. Met de komst van een kindje gaat de routine die jullie samen hadden opgebouwd behoorlijk op de schop. Want ook al heb je van tevoren nog zulke goede afspraken gemaakt, het is vooraf haast onmogelijk in te schatten hoeveel er komt kijken bij het verzorgen van een baby. Al tijdens de kraamtijd kom je als vader terecht in een eindeloze loop van terugkerende handelingen. Zodra je klaar bent, begint het hele feest weer opnieuw.
Van partners naar ouders: een hele overgang
Wat nogal eens wordt onderschat is de grote impact die jong ouderschap heeft op je tijd en energie. Tijdens die eerste weken van je vaderschapsverlof, maar zeker ook in de periode daarna.. Naar schatting is een jong gezin iedere dag ongeveer tien uur per dag bezig met zorgen voor een baby en alles daaromheen. Je leest het goed: tien uur per dag. Wat we hiermee wil aantonen, is dat het aantal handelingen op een dag met een baby explosief toeneemt. Het is ook niet verwonderlijk dat bijna iedereen wordt verrast door de impact ervan. En dan hebben we het nog niet eens gehad over in welke omstandigheden je al deze taken moet uitvoeren: met een stuk minder slaap dan gebruikelijk. Zeker in de eerste weken heeft een baby nog geen dag en nachtritme en zul je ongeveer om de drie uur voeding moeten geven. Overdag, maar ook ’s nachts.
Van partners naar ouders: hoe bereid je je voor?
Dat werpt een aantal interessante vragen op, die je bij voorkeur al tijdens de zwangerschap met elkaar bespreekt. Want hoe reageren jullie bijvoorbeeld op stresssituaties, hoe gaan jullie reageren als de baby overstuur is en jullie hem niet stil kunnen krijgen? Hoe verwachten jullie daarop te reageren, en in het verlengde daarvan op elkaar? Zeker in de eerste periode na de zwangerschap en geboorte, waarbij de hormonen ook nog eens overuren draaien, kun je aardig worden uitgedaagd in je vaderschap en de relatie met je partner, zeker omdat je er in de meeste gevallen compleet door wordt overvallen. Want laten we eerlijk zijn: het is vrijwel onmogelijk om een waarheidsgetrouwe inschatting te maken van iets wat je nog niet hebt meegemaakt. De vragen hebben meer te maken met het creëren van bewustwording, zodat je er in ieder geval alvast een beetje rekening mee kunt houden.
Samen met je partner het ouderschap aangaan
In meerdere artikelen op deze website beschrijven we de vele voordelen van het opnemen van vaderschapsverlof. Jouw aanwezigheid tijdens die eerste weken heeft niet alleen meerwaarde op het gebied van hechting tussen vader en kind of het ondersteunen van je partner na de bevalling, maar het is ook hét moment om samen het ouderschap aan te gaan en je partner, en zij jou, op deze andere manier te leren kennen. Onderzoek laat zien dat juist deze eerste, belangrijke weken bepalend zijn voor de invulling van het ouderschap in de jaren die voor je liggen. Wanneer je vanaf dag één stevig in je vaderschap gaat staan, vergroot dat je zelfvertrouwen als vader. Daarnaast ontwikkelt je partner het vertrouwen dat jij op je eigen manier je ouderrol invult en dat dat ook helemaal prima is. Ook help je hiermee het fenomeen maternal gatekeeping te voorkomen. Samenvattend: door stil te staan bij het feit dat jullie naast partners nu ook ouders zijn ontwikkel je samen gezonde patronen als gezin en zorg je ervoor dat die grote overgang zo soepel mogelijk zal verlopen. Het opnemen van aanvullend geboorteverlof ofwel vaderschapsverlof kan je hierbij helpen. Meer weten over het opnemen van vaderschapsverlof? Bekijk dan dit overzicht van alle verlofregelingen voor vaders.
