Vader worden: er zijn weinig gebeurtenissen die een grotere impact hebben op je leven dan vader worden. Want één ding is zeker: als je vader wordt staat je wereld op zijn kop. Daarbij is de kans is groot dat je als aanstaande vader met allerlei vragen zit. Want hoe doe je dat eigenlijk, vader worden? Wat komt er allemaal bij kijken bij gezinsuitbreiding? En wat wordt jouw rol in dit geheel? Vader Zoekt Verlof vroeg andere vaders hoe zij deze overgang hebben ervaren. In dit artikel lees je over het belang van betrokken vaderschap. Van je actief opstellen tijdens de bevalling tot het opnemen van aanvullend geboorteverlof. Laat je inspireren!
Als aanstaande vader bevind je je als het ware in het luchtledige. Terwijl je partner het kind letterlijk voelt groeien en allerlei lichamelijke en hormonale ontwikkelingen doormaakt, moet jij op jouw eigen manier zien te wennen. En ja, natuurlijk word je gefeliciteerd en wellicht krijg je een boek voor aanstaande vaders cadeau, maar de kans is groot dat je daarna nog altijd met vragen zit. Want wat staat er nu eigenlijk te gebeuren als je vader wordt?
Je wordt vader: wat kun je verwachten?
Als aanstaande vader kom je terecht in een compleet nieuwe wereld waarvan je niet wist dat die bestond. Een wereld waar iedereen in ‘weken’ praat en verkleinwoordjes aan de orde van de dag zijn. En dacht je bij het woord hydrofiel voorheen aan een voertuig uit een avontuurlijke sciencefiction film? think again! Na het blijde nieuws van de zwangerschap schakelen de meeste aanstaande gezinnen over op de actiestand. Verwoed klussen in de babykamer, speuren naar dé perfecte kinderwagen en 1001 andere zaken die op lijstjes staan en dus afgevinkt moeten worden. Want natuurlijk willen jullie het beste voor je kind. Ondertussen groeit de buik van je partner stug door en moet jij nog altijd zien te wennen aan het idee van vader worden. Dat is niet altijd even eenvoudig en kan gepaard gaan met twijfels en onzekerheden. Hoe zorg je het nu voor dat het voor jou als vader wat meer gaat leven?
Rol van vader tijdens de zwangerschap
Iedere aanstaande vader beleeft deze fase op zijn eigen manier. Voor de één is het besef vanaf het begin al aanwezig, bij anderen duurt het even voordat het spreekwoordelijk kwartje valt. Dat laatste ondervond ook vader Wouter, die best moest wennen aan het idee. Wouter: ‘Ik merkte dat ik het heel leuk vond om samen spullen te kopen voor de baby en de kinderkamer in orde te maken. Maar echt het besef van vader worden? Dat kwam eigenlijk pas toen ik mijn zoon voor het eerst in mijn armen had.’ Enes had vooral veel baat bij het meegaan naar afspraken: ‘Toen onze zoon op komst was, had ik direct al heel sterk het idee dat ik een actieve rol wilde vervullen. Door mee te gaan naar de verloskundige, werd mijn vaderschap ineens een stuk concreter.’
Betrokken vaderschaps tijdens de zwangerschap
De beste manier om te wennen is dan ook door betrokken te zijn bij de zwangerschap, bijvoorbeeld door mee te gaan naar afspraken bij de verloskundige. Niet alleen zie je tijdens de echo je ongeboren kindje en hoor je het hartje kloppen, je kunt er ook terecht met al je vragen. Daarbij is het voor je partner ook een fijn idee dat jullie het echt samen doen. Ook loont het om veel over het thema te lezen, of jezelf op te geven voor een (bevallings)cursus. Dit kan samen met je partner, maar tegenwoordig zijn er ook speciale cursussen alleen voor vaders, zoals ‘Aanpakken voor Aanstaande Vaders’ van verloskundige en trainer David Borman. Of vraag vaders in je omgeving naar hun ervaringen.
Als vader én partner: hoe gaan jullie het regelen?
De eerste maanden van de zwangerschap staan doorgaans in het teken van lijstjes. Spullen moeten worden aangeschaft, keuzes moeten worden gemaakt, klusjes moeten worden uitgevoerd. Die reflex is volkomen logisch. Toch is het ook goed om elkaar al in een vroeg stadium de vraag te stellen: hoe gaan we het regelen? En in het verlengde daarvan: hoe willen we invulling geven aan het ouderschap? Willen we vaderschapsverlof opnemen of ouderschapsverlof opnemen en wat is daarvoor nodig? Hoe beter jullie deze wensen in kaart kunnen brengen, hoe soepeler de overgang van partners naar gezin zal verlopen. Goede communicatie één van de belangrijkste pijlers voor een goede start als gezin.
De voordelen van vaderschapsverlof
Een belangrijk thema om al vroeg in de zwangerschap te overwegen is: wil je gebruik maken van aanvullend geboorteverlof ofwel vaderschapsverlof? Het is de overweging in elk geval waard, want de voordelen van aanvullend geboorteverlof opnemen mogen niet worden onderschat. Niet alleen ben je aanwezig om je partner fysiek te ondersteunen na de bevalling, het stelt je ook in de gelegenheid om als vader een bandmet je kind op te bouwen en samen als gezin te wennen aan de nieuwe situatie. Vader Berrymerkte vooral dat hij werd gesterkt in zijn vaderschap. Berry: ‘Het opnemen van aanvullend geboorteverlof heeft mij het gevoel gegeven dat ik als vader van belang ben. Het heeft de band tussen mijn vrouw en mij ook zeker hechter gemaakt. We waren een echt team.’ Ook vader Enes was blij met zijn keuze voor het verlof: ‘Ik vond het vooral heel mooi om al die eerste keren mee te maken. De eerste keer in bad, eerste keer onder de douche.’
Vaderschapsverlof voor een goede start
Het opnemen van geboorteverlof stelt je in staat om je in de eerste hectische periode volledig op je gezin te kunnen focussen. Mocht je dit overwegen, dan heb je de tijd aan je zijde. Vanaf 1 juli 2020 heb je als vader in Nederland namelijk recht op vijf betaalde verlofdagen, met aansluitend vijf extra weken tegen 70% doorbetaling van het loon vanuit het UWV. Met informatie over vaderschapsverlof, wat het precies inhoudt én hoe je dit aanvraagt lees je op de overzichtspagina vaderschapsverlof en vaders.
Betrokken vaderschap in de praktijk
Papa worden is een haast surrealistische ervaring waarbij je terecht komt in een achtbaan van emoties. Liefde, blijdschap, vermoeidheid en angst: het komt allemaal samen. En allemaal tegelijk. Het voordeel van thuis zijn in de eerste fase is dat je deze emoties een plekje kunt geven en er voor elkaar kunt zijn. Vader Wouter: ‘Vanwege de heftige bevalling had mijn vrouw een paar dagen nodig om bij te komen. Dus die eerste paar dagen stond ik beneden, al dan niet met de kraamhulp luiers te verschonen, mijn dochter in bad te doen en primair de zorg op me te nemen. Na die week kon ik mijn vrouw laten zien hoe je een luier moest verschonen, haha.’ Volgens Enes is het vooral belangrijk om het samen te doen. Vader Enes: ‘Heel eerlijk: de periode na de geboorte is mooi, maar ook heel zwaar. Het is veel eenvoudiger om ’s ochtends je tas te pakken en naar kantoor te verdwijnen. Maar daar gaat het niet om. Het gaat om respect naar elkaar toe en je kunnen verplaatsen in de ander. En als je het samen doet, is het een stuk fijner voor iedereen.
Vader en werk: hoe is de verdeling van werk en privé
Vaderschapsverlof of niet: in de periode nadat je kind is geboren zul je een goede balans moeten zien te vinden tussen werk en privé.Vader Michael James maakte gebruik van solozorg: ‘Voordat mijn dochter werd geboren hebben we onze wensen naar elkaar toe uitgesproken: wat willen we wel en wat willen we vooral niet? Toen wisten we waar we concessies op moesten doen.’ Over de verdeling tussen werk en privé vult hij aan: ‘Wat ons erg heeft geholpen is het maken van duidelijke afspraken over werk, de zorg voor ons kind en het huishouden.’
Enes onderschrijft dit: ‘Wat betreft de verdeling van werk en zorg hebben we een goede balans. Doordat ik de eerste periode zo bewust heb meegemaakt, wist ik ook wat er allemaal bij komt kijken en voelde ik ook de drang om ook in de periode erna meer te blijven doen. Doordat we elkaar ruimte geven én gunnen, worden we sterker als gezin.’
Misschien ga je een dag minder werken, neem je betaald of onbetaald ouderschapsverlof op of kiezen je voor een hele andere aanpak. Blijf met elkaar in gesprek, evalueer tussentijds en vraag wat je voor elkaar kunt doen. Je partner is niet langer alleen je partner, maar ook partner in crime. Samen staan jullie aan het hoofd van jullie eigen BV Gezin.
Een betrokken vader worden én blijven
We begonnen dit artikel met de vraag: hoe doe je dat, vader worden? De conclusie is wellicht een beetje flauw, maar wel waar: vader worden is iets wat je moet ondergaan. Je weet namelijk nooit precies wat er met je gebeurt totdat het kindje daadwerkelijk in je armen ligt, zoals bij Michael James: ‘Ik werd totaal overvallen door de allesomvattende liefde die ik voelde op het moment dat ik mijn kind voor het eerst vasthield.’
Samenvattend: de eerste periode als vader kan overweldigend aanvoelen en maakt je bij vlagen onzeker. Weet dat dit normaal is. Gun jezelf de tijd om aan het idee en je nieuwe rol te wennen. Wees aanwezig, zowel fysiek als emotioneel. Breng veel tijd met je kind door, bijvoorbeeld door het opnemen van geboorteverlof en ouderschapsverlof, en bouw een hechte band op met je baby. Blijf in gesprek met je partner en geniet met volle teugen van de mooiste rol die je ooit zult vervullen: die van vader.
