Na maanden van voorbereiding is de dag van de bevalling dan eindelijk aangebroken. Voor jou als aanstaande vader kan dit vreemd aanvoelen. Want wat wordt jouw rol als vader precies? Wat kun je als vader doen tijdens de bevalling en hoe kun je je partner zo goed mogelijk ondersteunen? In dit artikel lees je tips voor aanstaande vaders tijdens de bevalling. Ook lees je over het belang van betrokken vaderschap én ondekt je de voordelen van het opnemen van zwangerschapsverlof als vader.
Laten we eerlijk zijn: hoewel men de dag van vader worden veelal omschrijft als ‘de mooiste dag van je leven’ is de bevalling zelf vaak gewoon heel stressvol. In de laatste weken richting de uitgerekende datum bouwt de spanning op. Nog even een laatste controle. Alle benodigde spullen in huis? Check. Vluchttas bij de voordeur? Check. Telefoonnummers van de verloskundige, het ziekenhuis en de kraamhulp onder de knop? Check. De bevalling zelf is doorgaans een stuk minder te controleren, waarbij je wordt geconfronteerd met allerlei emoties. Je ziet je partner in hevige pijn, wat je een machteloos gevoel kan geven. En terwijl de verloskundige druk bezig is en nagenoeg alle aandacht (overigens terecht) naar je partner gaat, kun jij voor je gevoel misschien weinig doen.
Vader worden: wat kun je als vader doen tijdens de bevalling?
Gelukkig is het tegendeel waar! Een bevalling wordt vaak vergeleken met topsport. En inderdaad: je partner levert een prestatie van wereldformaat. Maar net zoals in de topsportwereld valt en staat een goede prestatie met goede ondersteuning van een team. En daar kom jij, man die op het punt staat om vader te worden, om de hoek kijken. Want als aanstaande vader ben je tijdens de bevalling niet slechts een toeschouwer, maar ook supporter én coach van je partner: de aanstaande moeder.
Wat kun je als vader doen tijdens de zwangerschap?
Voordat we dieper ingaan op jouw rol als aanstaande vader tijdens de bevalling, gaan we eerst nog even een stapje terug. Want vader worden én het belang van betrokken vaderschap begint namelijk al voor de geboorte. De beste manier om je als vader voor te bereiden op D-Day is door betrokken te zijn bij de zwangerschap. Een effectieve manier om dit te doen is door als vader mee te gaan naar afspraken bij de verloskundige of gynaecoloog. In de eerste plaats wordt het voor jou zo een stuk echter, bijvoorbeeld na het bekijken van de echo of het beluisteren van het hartje. Ook heb je gelegenheid om de vragen die je als aanstaande vader over de bevalling hebt, rechtstreeks te stellen. Dit kan een hoop onzekerheden wegnemen en veel rust geven. Daarnaast kun je je kennis vergroten door boeken voor aanstaande vaders te lezen of door deel te nemen aan een zwangerschapscursus. Denk bijvoorbeeld aan Aanpakken voor Aanstaande Vaders van David Borman, waarbij je leert hoe je als vader een band kunt opbouwen met je kind.
Tot zover de voorbereiding. Wat kun je als vader nu concreet doen tijdens de bevalling? Doe je voordeel met onderstaande tips voor vaders!
Tip 1: Zorg als vader comfortabele en ontspannen omgeving
Een van de belangrijkste taken voor jou als aanstaande vader én partner is ervoor te zorgen dat je hoogzwangere partner zo min mogelijk stress ervaart. Ontspanning zorgt er namelijk voor dat de hormonen blijven stromen, wat het bevallingsproces bespoedigd. Probeer de omgeving dus zo aangenaam mogelijk te maken. Bij een thuisbevalling kun je denken aan een goede temperatuur, een juiste hoeveelheid licht en voldoende privacy. Probeer haar daarnaast zoveel mogelijk te ondersteunen op het gebied van comfort. Zorg bijvoorbeeld voor extra sokken, dekens, kruiken of juist washandjes binnen handbereik. En zorg dat er altijd voldoende drinkwater in de buurt is.
Niet alleen je partner moet ontspannen zijn: datzelfde geldt voor jou. Als jij flink gestrest bent, kan dat overslaan op je partner. Merk je dat je in paniek raakt of is niet helemaal duidelijk wat er (van jou) wordt verwacht? Vraag dan gerust om verduidelijking aan de verloskundige of gynaecoloog. Hiermee help je niet alleen jezelf als aanstaande vader, maar dus ook je partner.
Tip 2: Zorg voor fysieke steun en luister!
Er zijn verschillende manieren waarop je je partner kunt ondersteunen tijdens de bevalling. Zoals auteur en voormalig verloskundige David Borman (we haalden hem al eerder aan) schrijft in zijn boek Aanpakken voor Aanstaande Vaders: tijdens de bevalling is je partner niet alleen lijdend, maar ook leidend! Het is goed om met suggesties te komen, maar je partner beslist of ze daarvan gebruik wil maken. Ga hierover dan ook niet in discussie. Ook niet wanneer je partner kortaf is of voor jouw gevoel niet logisch antwoordt. Je partner ervaart waarschijnlijk veel pijn en bedoelt het niet verkeerd.
Ondersteunen kan op verschillende manieren. Denk bijvoorbeeld aan het natte washandje op het voorhoofd, of het masseren van de voeten of de onderrug. Doe vooraf eventuele ringen uit voor het geval ze in je hand wil knijpen. (Die kans is overigens vrij groot.) Maar misschien wil ze juist géén aanraking en ook dat is prima. Wat het ook is: zorg dat je er bent en luister naar haar wensen.
Tip 3: Vader worden: bevallen doe je samen
Nou ja, niet echt natuurlijk, maar je gaat het proces wél samen aan waarbij het belangrijk is om je partner een team-gevoel te geven. Een bevalling kan veel emoties veroorzaken. Niet alleen zie je degene van wie je houdt in ontzettend veel pijn, maar ook kun je ogenschijnlijk ‘ineens’ worden geconfronteerd met je vaderschap. Spanning, blijdschap, angst, trots: het komt allemaal samen. Veel aanstaande vaders ervaren in deze fase ook een sterk gevoel van verbondenheid met hun partner. Gebruik dit gevoel om een actieve houding aan te nemen tijdens de bevalling. Dit is het moment om je te ontpoppen als coach en al je opgedane kennis, bijvoorbeeld wat je hebt geleerd tijdens een cursus voor aanstaande vaders, in de praktijk te brengen.
Let wel: ook hierbij is je partner leidend. Help haar bij het toepassen van ademhalingstechnieken en het opvangen van de weeën. Als je merkt dat ze moeite heeft om de ‘flow’ vast te houden, trek dan haar aandacht, bijvoorbeeld door haar bij haar (koos)naampje te noemen. Maak oogcontact of lichamelijk contact en doe eventueel de oefeningen voor.
Tip 4: Geef je partner complimenten
Je bent getuige van de grote inspanning die je partner verricht en natuurlijk ben je trots op haar. Laat dit ook vooral weten! Naast coach ben je immers ook supporter. Zeker wanneer je partner er even doorheen zit, zijn complimenten meer dan welkom. Het kan haar nét weer die energie geven die ze zo hard nodig heeft. Zeg haar dat ze het fantastisch doet. Spreek je bewondering uit en zeg dat je van haar houdt. Blijf te allen tijde optimistisch en straal dat ook uit. Want natuurlijk gaan jullie het ouderschap rocken!
Tip 5: Steek je handen uit de mouwen als vader
Decennialang was de belangrijkste bijdrage van een vader het doorknippen van de navelstreng. Vandaag de dag kan (en mag!) een vader op meerdere manieren een rol vervullen tijdens de bevalling. In het bevalplan wordt steeds vaker opgenomen dat vaders de baby willen aanpakken op het moment dat deze wordt geboren. Ook het voor het eerst aankleden van de baby wordt steeds vaker door vaders gedaan. Maak je wensen kenbaar en ga samen dit avontuur aan. En geniet! Want ondanks de spanning is de kans groot dat deze dag inderdaad de boeken ingaat als de mooiste dag van je leven.
zwangerschapsverlof opnemen als vader
Het euforische moment van vlak na de bevalling liever nog wat langer vasthouden? Wanneer je als vader zwangerschapsverlof opneemt, stelt dat je in staat er gedurende de weken na de geboorte van je kind langer thuis te zijn. Want vader worden is één ding: vader blijven is weer heel wat anders. Lees hier alles over vaderschapsverlof en vaders. Ook kan het lonen je te verdiepen in het aanvragen en opnemen van ouderschapsverlof als vader.
